མེ་ཕག་ལོ་（སྤྱི་ལོ་༡༨༨༧）སྤ་ཉི་མ་འབུམ་གསལ་གྱིས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་རྟེན་ཆེན་མོ་འབྲི་བཞེངས་མཛད་རྒྱུའི་འགོ་བརྩམས་ཏེ་ཡིག་བྲིས་སུམ་ཅུའི་སྐོར་གྱིས་ལོ་རྒྱུན་མཐུད་དུ་བྲིས་པས་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་བཀའ་རྟེན་གྱི་དབུ་གསེར་རྣམས་སྤ་གསལ་བ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱག་བྲིས་གནང་བ་འབའ་ཞིག་དང་དེ་བཞིན་གདོང་དར་གླེགས་ཤིང་པད་ཆིག་བཅས་ལེགས་པར་གྲུབ་རྗེས་ཧོར་སྤྱི་ཚེ་དབང་ལྷ་རྒྱལ་གྱིས་བཀའ་ཡིས་ཉེ་བར་བསྐུལ་བ་དང་འབྲེལ་སྤ་ཉི་མ་འབུམ་གསལ་གྱིས་དཔལ་གཤེན་བསྟན་གཡུང་དྲུང་རབ་བརྟན་གླིང་གི་བདེན་ཚིག་བསྟན་འབར་ཨུད་དཔལ་གཞོན་ནུའི་ཚལ་ཞེས་པ་ལྗགས་བརྩོམས་གནང་ཞིང་ཤིང་ལུག་ཟླ་ཚེས་བཟང་པོར་ （སྤྱི་ལོ་༡༨༩༤）རྒྱལ་བའི་བཀའ་བརྟེན་རྣམས་བྲིས་རྒྱང་ནས་སྤ་ཚང་དགོན་ལ་སྤྱན་དྲང་ཏེ་ཁྲི་བཀོད་རབ་གནས་བཀྲ་ཤིས་སྨོན་ལམ་གྱིས་རྒྱས་གྲུབ་མཛད་དོ། ཕྱི་ལོ་མེ་སྤྲེལ་ལོ་ （སྤྱི་ལོ་༡༨༩༦） སྤ་ཉི་འབུམ་རིན་པོ་ཆེས་བྲིས་རྒྱང་གསང་ཆེན་དུར་ཁྲོད་ཆགས་བཏབ་སྟེ་གསང་ཆེན་རོལ་པའི་སྒྲུབ་པ་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གིས་ས་འདུལ་མཛད་ནས་དུར་ཁྲོད་འདི་ཡི་ནང་དུ་ཤ་རུས་འཐོར་བ་ནི་ང་ཡི་འདུལ་སྐལ་ཡིན་གསུང་སོ། དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཀ་བ་བཞི་ཡི་ས་མལ་དང་སྡེབ་རིས་ནི་ཞི་ཁྲོ་དང་གསང་ཆེན་རོལ་པའི་ལྷ་འཁོར་དང་འོག་ཏུ་གསང་ཆེན་རོལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་རྟེན་རྫས་དང་མཆོད་རྫས་སོགས་བཀོད་ཡོད། ཆུ་ཡོས་ལོ་ （སྤྱི་ལོ་༡༩༠༣）གཏེར་སྲས་ཚེ་དབང་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་སྐལ་ངན་དུས་ཀྱི་རྒུད་པ་སེལ་བའི་སླད་དུ་སྐུ་གསུམ་དགོང་པ་འདུས་པའི་རྒྱུད་ལས་རིག་འཛིན་གསང་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་ཆེན་སྤ་ཚང་དགོན་དུ་རྒྱུན་འཛུགས་དགོས་པའི་བཀའ་ལུང་སྩལ་དོན་བཞིན་སྤ་གསལ་བ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཙོ་འགན་བཞེས་ཏེ་བོད་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་སྨན་སྒྲུབ་བདུན་ཕྲག་གཉིས་འཚོགས་རྒྱུའི་རྟེན་རྩ་རྒྱུན་འཛུགས་གནང་བ་དང་། ལོ་དེར་གཡུང་དྲུང་བཀོད་ལེགས། བདུད་འདུལ་སྒྲ་སྒྲོག རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་གསུམ་བཞེངས་རྒྱུའི་འགོ་འཛུགས་ཏེ་ （རེ་རེའི་མཐོ་ཚད་ཁྲུ་བརྒྱད་ཡོད་）སླར་ས་སྤྲེལ་ལོ་（སྤྱི་ལོ་༡༩༠༨）སྤ་ནམ་མཁའ་སྒྲོན་གསལ་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་གཤེགས་པའི་དགོངས་རྫོགས་མཆོད་སྤྲིན་གྱི་མཐར་གོང་གི་སྐུ་གདུང་རྣམ་གཉིས་ （རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་ བདུད་འདུལ་སྒྲ་སྒྲོག་）སྤ་ཚང་དགོན་དུ་ཁྲི་བཀོད་རབ་གནས་བཀྲ་ཤིས་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱས་གདབ་པོ། ལོ་དེར་ཉི་འབུམ་རིན་པོ་ཆེ་བྲིས་རྒྱང་རི་ཁྲོད་ནས་སྤ་ཚང་དགོན་དུ་གཞུགས་གནས་སྤོས་བར་བརྩམས་ཏེ་སྔར་བཞུགས་པའི་རི་ཁྲོད་ཀྱི་ནང་དུ་གཡུང་དཀར་རྟོགས་ལྡན་ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་རྒྱུན་མཚམས་བསྐོས་བཞག་གནང་ཞིང་ཆིབ་བསྐྱོད་གྲུབ། དེ་ནས་སྤ་ཚང་བླ་བྲང་གི་མཁར་ཁང་རྣམས་གསར་བསྐྲུན་དགོས་ཏེ། དགོན་གྱི་གླིང་སྟོད་དུ་དང་པོ་ཉི་མ་འབུམ་གསལ་གྱི་གཟིམས་ཁང་གཡུང་དྲུང་གསལ་བ་འོད་ཁང་སོགས་དང་། ཡངས་རྩེར་གཡུང་དྲུང་འབྲུག་གྲགས་ཀྱི་གཟིམ་ཁང་གཞལ་མེད་གཡུང་དྲུང་འོད་ཁང་སོགས་དང་ཡང་ཐོག་ལ་རྒྱུན་མཚམས་ཁང་བླ་མའི་གཟིམ་ཆུང་གཞན་བླ་མའི་སྤྲོད་བདེ་ཁང་སོགས་མཁར་ཁང་ཉི་ཤུའི་སྐོར་དང་། གཞན་ཡང་ཇ་མཛོད་ཁང་དང་འབྲུ་ཁང་ལས་གྲ་ཁང་སོགས་ཁང་པ་ཆེ་ཆུང་ཉི་ཤུ་རྩ་གྲངས་དང་ཡོངས་བསྡོམ་མཁར་ཁང་བཞི་བཅུ་སྐོར་ཡོད། བླ་བྲང་གི་བླ་མ་དང་མི་སྣའི་གྲུབ་ཚུལ་སྐོར་ལ། མཁན་པོ་གང་ཡིན་ཕུད། གཞན་ཡང་བླ་མ་སྦྲ་ནག་དང་ཡབ་ཚང་གཉིས་ཀྱི་སྲས་ཁྲི་པ་ཞེས་དགོན་པའི་ནང་དུ་ཞུགས་ན་དེ་ནི་བླ་བྲང་གི་བླ་མའི་གྲལ་དུ་འཇོག་སྲོལ་ཡོད། གཞན་གྱི་བླ་མ་ནི་བླ་བྲང་གི་བླ་མའི་གྲལ་དུ་འཇོག་སྲོལ་མེད། བླ་བྲང་ལ་རྒྱུན་མཚམས་གཅིག་ མཁན་པོའི་གསོལ་དཔོན་ནམ་གཟིམས་དཔོན། ཕྱག་མཛོད། གཉེར་པ། མ་བྱན། ཆུ་ལེན། ཡོས་འཐག་སོགས་ནང་བཟན་གཡོག་པོ་བཅས་སོ། གཉིས་པ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གྱི་སྐོར། དང་པོ་རྩ་ཆེའི་རྟེན་ཁྱད་འཕགས་ནི་ གཤེན་གཏེར་གཙོ་མཆོག་སྐུ་རྟེན། འཕར་ཆེན་ཡི་གེ་བ་གསེར་མདོག་རང་བྱོན། སྟོང་རྒྱུང་གི་ཕྱག་བཟོ་ཙན་དན་སྐུ། གཤེན་སྐུ་བཀྲ་ཤིས་འོད་འབར། གསང་བ་འདུས་པའི་རིང་སྲེལ། དབལ་གཤེན་སྟག་ལའི་ལས་ཕུར། སྤ་གཏེར་རདྣ་གླིང་པའི་ཚེམ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་བཟང་གི་སྐུ་རང་བྱོན། རྨེའུ་བསོད་ནམ་གཡུང་དྲུང་གིས་དབུ་ཐོད་ལ་རིང་སྲེལ་ཅོ་གའི་སྒོ་ང་ཙམ་ཡོད་པ། ཉི་མ་འབུམ་གསལ་དབུ་ཐོད་ལ་ཁྲོ་རྒྱལ་བརྒྱ་བཅུ་གྱ་དྲུག་རང་བྱོན་ཡོད་པ། སྤ་གཡུང་དྲུང་འབྲུག་གྲགས་ཀྱི་དབུ་ཐོད་ལ་སྨྲ་སེང་དང་དྲེལ་དམར་རང་བྱོན་ཡོད་པ་སྤ་བསོད་ནམས་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་ཐུགས་མེ་སྡུག་ལ་ཞི་ལྷ་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔའི་རྟེན་རིང་སྲེལ་༤༥ ཡོད་སོགས་རྟེན་ཁྱད་འཕག་ཀྱི་རིགས་དང་། གཞན་ཡང་སྐུ་རྟེན་གྱི་རིགས་ནི་ཉི་འབུམ་གྱི་གཟིམས་ཁང་ནང་ལ་སྐྱབས་རྗེ་ཉི་འབུམ་རིན་པོ་ཆེའི་འདྲ་སྐུ་སོགས་ཟང་གསེར་གྱི་སྐུ་བརྙན་ཆེ་ཆུང་ཉི་ཤུའི་སྐོར་དང་གསུང་རབས་པོད་བཞི་བཅུའི་སྐོར་བཅས་དང་། ཡང་རྩེ་མཁས་གྲུབ་གཡུང་དྲུང་འབྲུག་གྲགས་ཀྱི་གཟིམས་ཁང་ནང་ལ། མཉམ་མེད་འདྲ་སྐུ། རྣམ་རྒྱལ། མ་ཏྲི་ནམ་མཁའི་རྒྱལ་བོ། དྲིལ་དམར་སོགས་ཟང་གསེར་གྱི་སྐུ་འདྲ་ཆེ་ཆུང་ལྔ་བཅུའི་སྐོར་དང་། གཉིས་པ་གསུང་རབ་པོད་༤༠ སྐོར་དང་ དེ་བཞིན་གསོལ་ཁ་ཁང་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་གཟུངས་བཞུགས་པར་ཤིང་དང་ཀློང་རྒྱས་སོགས་པར་ཤིང་འགའ་དང་ཡིག་པོད་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུའི་སྐོར་བཅས་ཁྱོན་བསྡོམ་སྤ་ཚང་བླ་བྲང་ལ་མདོ་སྔགས་སེམས་འབུམ། བཀའ་གསར་རྙིང་ རིག་གནས་ཡིག་ཚོགས་བཅས་པོད་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཡོད། གསུམ་པ་མཆོད་ཆས་རོལ་མོའི་སྐོར། དང་པོ་དངུལ་གཏོར། བུམ་པ། ཁྲུས་བུམ། མནྡལ། རྐོང་བུ། འབྲུ་ཕོར། དངུལ་གླིང་སོགས་དངུལ་ཆས་ཀྱི་རིགས་དང་། གཤང་ཆེན། སྦུབ་ཆེན། རྒྱ་རྔ། དངུལ་རྐོང་། དུང་ཆེན་སོགས་རོལ་མོའི་རིགས་སོགས་གང་ལ་གང་དགོས་ཡོད། བཞི་པ་ལོ་ཟླའི་དུས་མཆོད་སྐོར་ལ། དང་པོ་རྒྱུན་མཚམས་དྲན་པ་ཚེ་སྒྲུབ་དང་། ལོ་རེའི་དཔྱིད་སྟོན་གཉིས་ཀྱི་འབྲིང་པོའི་ཚེས་༨ ནས་དབང་ལྡན་ཞུ་ཡི་རིང་ལུགས་ཀྱི་བོན་སྐྱོངས་སྐང་གསོལ་རྒྱས་སྒྲུབ་དང་། དབྱར་ཉི་ཟློག་དུས་ལ་གཡང་སྒྲུབ། དགུན་ཉི་ཟློག་ལ་སྟག་ལ། དགུ་གཏོར་ལ་བརྩོད་ཟློག་ལས་མཐའ། དྲིལ་དམར་བསྐང་མདོས། ཟླ་བ་རེ་རེའི་ཉ་མཆོད་ནི་ཚེས་བཅུ་ལ། དགོངས་འདུས། རིག་འཛིན་འདུས་པ། དྲན་པ་དབང་སྒྲུབ། ཡབ་སྲས་དྲིལ་སྒྲུབ་བཅས་ཀྱི་ཚོགས་མཆོད། ཚེས་བཅོ་ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ལ། ཞི་ཁྲོ། གསང་ཆེན་རོལ་པ། ཐབས་ཆེན་མཁའ་རྒྱུད་ཀྱི་རིག་འཛིན་འདུས་པ། གཤེན་དྲེལ། བྱང་ཆོག་ཉི་ཟེར་ཞགས་པ་བཅས་སྦྲགས་སྲོལ་ཡོད། གནམ་གོང་ལ་དབལ་གསས་བརྩོད་ཟློག་གི་ཚོགས་མཆོད་བཅས་ལོ་ཟླའི་དུས་མཆོད་དེ་རྣམས་སྔར་བྲིས་རྒྱང་རི་ཁྲོད་ཆགས་བཏབ་མཛད་ནས་བཟུང་ཆག་མེད་དུ་འདོན་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད། ལྔ་པ་ས་འཐོབ་དང་འབྲོག་རའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྐོར། རྒྱབ་ཀྱི་མཛོ་རོལ་ཉིན་སྲིབ་ མདུན་གྱི་ངང་ཚང་ ཤར་ཆེན། སྤ་སུལ་དབྱར་ས་བྲིས་རྒྱང་དབྱར་མཚེར་གོང་བཅས་རེད། འབྲོག་རའི་རྒྱ་ཁྱོན་ནི་འབྲི་ཁལ་ཉིས་བརྒྱའི་ནང་ཚུད་ཀྱི་ནོར་དང་། རྟ་དྲིའུ་ཉི་ཤུའི་སྐོར་བཅས་ཡོད། ཕྱུག་རྫི་ནི་འབྲོག་རའི་འགན་ཁུར་ཤེ་དཔོན་དང་ འབྲོག་ལས་བྱེད་མཁན་གྱི་ཕྱུག་རྫིའི་རྣམས་ལ་ཟླ་རེའི་ཟས་ཕོག་བཅས་བླ་བྲང་གཉེར་པས་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད། ཡང་མེ་སྦྲུལ་ལོ་（སྤྱི་ལོ་༡༩༡༧）དགོན་གནས་ཀྱི་ཤར་སྟོད་སྟག་གི་ཕྱོགས་སུ་སྤ་ཉི་འབུམ་རིན་པོ་ཆེས་ཆུ་གཏེར་བཞེས་ཏེ་ གཏེར་ཆུ་ཞེས་པའི་ཆུ་འགོ་དེ་ནི་དགོན་པའི་ཇ་ཆུ་ལྡངས་ངེས་ཀྱི་ཆུ་ལུ་མ་སྤུས་གཙང་ཞིག་ཡོད། དེ་གར་ཀླུ་ཁང་ཀླུ་ལྕམ་དྲལ་སྐུ་བརྙན་རྡོ་བསྐོས་ཡོད་པ་དང་། ཆུ་གཏེར་བཞེས་ནས་བཟུང་རིག་འཛིན་གསང་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་ཆེན་དང་། ཡི་དམ་ཁྲོ་ཕུར་གྱི་སྒྲུབ་ཆེན་གང་བསྒྲུབ་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ས་ལེན་དང་ཀླུ་གཏོར་དང་གཏེར་བུམ་འབུལ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཡིན། ད་ལྟ་ཡང་ཆུ་འགོ་རྒྱུན་མ་ཆད་ཙམ་ཡོད། ལོ་དེར་སྐུ་གདུང་ཁང་ཞེས་པའི་ཀ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ས་མལ་དང་། དེའི་སྦུག་མཇལ་ནི་གསས་མཁར་མཆོག་ལྔའི་ལྷ་ཁང་ཞེས་པ་ཀ་བ་བཞི་དང་ཁྱོན་བསྡོམ་ཀ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་ས་མལ་གསར་བཞེང་མཛད་དེ། གོང་གི་སྐུ་གདུང་རྣམ་གསུམ་དེ་ཀ་བཞིའི་དཀྱིལ་དུ་ཁྲི་བཀོད་མཛད། དེའི་ནང་གི་ལྡེབ་རིས་ནི་རྣམ་དག་པད་མ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ལྷ་འཁོར་དང་། ཡར་ནང་གསས་མཁར་མཆོག་ལྔའི་ལྷ་ཁང་ནང་ལ་གསས་མཁར་མཆོག་ལྔའི་ལྷ་འཁོར་ཆ་ཚང་གི་བརྙན་རིས་དང་། ལྷ་ཁང་དེའི་གཡས་ངོས་སུ་ཟང་གསེར་ལས་བཟོས་པའི་དབལ་གཤེན་སྟག་ལའི་སྐུ་བྱིན་ཆེན་ ༧རབ་གནས་སྐབས་སུ་ཟིལ་ཐིག་བབས་པའི་རྟགས་མངོན་གསལ་ཡོད་པ་༧ དང་ དེ་བཞིན་ཁྲོ་བོ་གཙོ་མཆོག ཕུར་པ་འབྲུག་གསས། གཤེན་ལྷ་འོད་དཀར། རྗེ་མཉམ་མེད་ཆེན་པོ་སྐུ་བཅས་རེ་རེར་མཐོ་ཚད་ལ་ཁྲུ་བརྒྱད་ཡོད་པ་རྣམས་གཟུང་བཞུགས་བྱིན་རྫས་སོགས་མཐར་ཕྱིན་པར་མཛད་དེ་མངའ་གསོལ་ཁྲི་བཀོད་སྨོན་ལམ་རྒྱས་གྲུབ་ཟིན་པས་དགེ་བའི་པྲ་ལྟས་བཟང་པོ་ཤར་རོ། ཞེས་སོགས་ལྷ་ཁང་དེ་གཉིས་ཁ་དོག་དམར་པོ་དང་ སེར་པོ་ཡིན་ཞིང་མཁར་རྩེར་གསེར་འཕྲུ་ནི་ཁྲུ་བཞི་རེ་ཡོད་པ་གོང་འོག་གཉིས་སོ། ས་ལུག་ལོ་（སྤི་ལོ་༡༩༡༩）སྤ་གཡུང་དྲུང་འབྲུག་གྲགས་དགུང་གྲངས་ཉེར་བརྒྱད་ཐོག་ཉི་མ་འབུམ་གསལ་གྱིས་ཞབས་བརྟན་བདེན་ཚིག་བསྟན་འབར་དང་སྦྲག་ཁྱེད་རྒྱལ་བ་སྨན་རི་བ་དང་། རབ་ལེགས་གཡུང་དྲུང་གླིང་སོགས་རྩ་ཆེའི་གདན་ས་ཁག་ལ་རབ་བྱུང་ཁྲི་བཞེངས་དང་ལས་པའི་སྦྱིན་བདག་བཅས་ཀྱི་འབུལ་འབྲེལ་འདི་ལོར་ཕེབ་དགོས་པ་ལས་བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་དུ་རིང་པོར་མི་འཚོ་ཞེས་གསུང་ནས་དངུལ་ཊཾ་ཉིས་ཁྲི་དང་དངོས་པོ་གྱ་ནམ་མང་དུ་བསྐུར་གནང་མཛད་དེ་དབུས་གཙང་དུ་ཕེབ་སོ། དང་པོ་རྒྱལ་བ་སྨན་རི་བ་གཙང་ཐུབ་རྒྱལ་དགོན་ལ་ལས་པ་དང་མཁན་པོའི་སྦྱིན་བདག་འབུལ་བ་དང་རབ་བྱུང་ཁྲི་བཞེས་འབུལ་བ་བཅས་དངུལ་ཊཾ་བདུན་སྟོང་གཅིག་བརྒྱ་བཅུ་དང་ཇ་དར་དངོས་པོ་བཅས་ཕུལ། གཡས་རི་མཁར་སྣ་ལ་བཀའ་འགྱུར་བརྟེན་དང་ལས་དོད་འབུལ་བ་བཅས། དངུལ་ཊཾ་གཉིས་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་དང་། གཡུང་དྲུང་གླིང་ལ་ལས་དོད་འབུལ་བ་ ཁང་ཚན་སོ་སོའི་ཞལ་འདེབས་བཅས་དངུལ་ཊཾ་ལྔ་སྟོང་གཉིས་བརྒྱ་དང་ཇ་དར་དངོས་པོ་ཕུལ་ནས་སྐབས་དེར་གཡུང་དྲུང་གླིང་ལ་ལས་དོད་འབུལ་བ། ཁང་ཚན་སོ་སོའི་ཞལ་འདེབས་བཅས་དངུལ་ཊཾ་ལྔ་སྟོང་གཉིས་བརྒྱ་དང་ཇ་དར་དངོས་པོ་ཕུལ་ནས་སྐབས་དེར་གཡུང་དྲུང་གླིང་གི་བཤད་གྲའི་བརྩོད་གྲལ་དུ་ཡོངས་འཛིན་ཚ་རོང་བ་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་བསྟན་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེལ་ཕྱིན་སོགས་གཞུང་དཀའ་པོད་ལྔ་ཡི་དོན་ཕྱོགས་ཙམ་གསན་བཞེས་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་གཤེན་རི་རྒྱལ་དགོན་ལ་འགྱེད་ཞལ་འདེབས་བསྡོམས་དངུལ་ཊཾ་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཕུལ་ནས་ཕྱིར་ཕེབ་མཛད། དེ་ནས་སྤ་ཉི་མ་འབུམ་གསལ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་སྔར་འབྱུང་ལྡན་༢༩༨ནང་ཚན་ཤིང་ཕོ་སྟག་གི་ལོ་（སྤྱི་ལོ་༡༨༥༤）སྐུ་མཚན་དཔེའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞད་པ་ནས་བཟུང་སྤྱིར་སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བ་གཤེན་གྱི་བསྟན་པ་ལ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་དང་། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་གྱི་རེ་བ་དོན་ཡོད་དུ་མཛད་པ་དང་ དེ་བཞིན་དྲང་ངེས་བོན་གྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་དགོངས་གཏེར་སྙན་རྒྱུད་སོགས་ཀྱི་དོན་མཐར་ཕྱིན་གྲུབ་པར་ངེས་ཏེ། དྲན་པའི་ཞལ་བྱང་ལས། སྤ་ཚང་ཉི་མ་འབུམ་གསལ་ཞེས་བྱ་བ། ཐུགས་གཏེར་རྫོགས་ཆེན་ཚེ་དབང་གདམ་པ་སོགས། ཟབ་མོའི་བོན་སྡེ་རེ་འགའི་གཏེར་ལས་དབང་། ཞེས་གསུངས་སོ། སླར་རྟག་འཛིན་ཅན་རྣམས་མི་རྟག་སུན་འབྱིན་གྱི་ཕྱིར་དུ་སྐུ་མྱ་ངན་འདས་ཚུལ་བསྟན་ཏེ་ ལྕགས་ཕོ་སྤྲེལ་གྱི་ལོ་（སྤྱི་ལོ་༡༩༢༠）མཆོག་གི་དགུང་གྲངས་དྲུག་ཅུ་རེ་བདུན་གྱི་ཐོག་བོད་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་༡༤ཐོ་རེང་སུ་གཟུགས་སྐུ་བོན་དབྱིངས་སུ་བསྡུ་བའི་ཚུལ་བསྟན། དགོན་པའི་མཁན་པོའི་གདུང་མཆོད་འབུལ་བའི་གོ་རིམ་གྱི་ལུགས་སྲོལ་ནི་འདི་ལྟར་ཏེ། དང་པོ་བླ་གྲྭ་དམ་གཙང་བཅུས་མ་རྒྱུད་ཚོགས་མཆོད་ བླ་གྲྭ་ལྔ་ཡིས་ཞི་ཁྲོ་ དགོན་གྱི་བླ་གྲྭ་ཐུན་མོངས་ཡོད་ཅོག་གི་མེ་ཏོག་མཆོད་པ་བཅས་བདུན་ཚིག་ཞེ་དགུའི་བར་དུ་སྒྲུབ། ཀུན་རིགས་ལས་བཞི་རྒྱུན་ལྔ་བཅུ་སྐོར་ལུགས་ཆ་གསུམ་དང་གཞན་ཡང་ཀླུ་ཕུག་གཡུང་དྲུང་བདེ་ཆེན་གླིང་ ལུང་དཀར་གཤེན་བསྟན་རིན་ཆེན་གླིང་ ཕུར་དགོན་གཡུང་དྲུང་འོད་ཚལ་གླིང་ བྲག་དམར་མཐོང་གྲོལ་རི་ཁྲོད་ ཀོང་པོ་སྟག་རྩེ་གཡུང་དྲུང་གླིང་སོགས་ལ་ མེ་ཏོག་མཆོད་པ་ ཁྲོ་བོ་འདོན་མཆོད་ མ་ཏྲི་བུམ་སྒྲུབ་བཅས་ཀྱི་མཆོད་སྤྲིན་རྒྱ་ཆེན་ཕུལ་བ་དང་ གཞན་ཡང་ སོག་འཕེལ་རྒྱས་གླིང་ ཅུང་པ་ཆོས་འཁོར་དགོན་གཉིས་ལ་དུང་ཡོན་འབུལ་བ་དང་། ཆགས་རི་ཉི་གྲགས་དགོན་སྟག་སྤུ་སོགས་བན་བོན་གྱི་རི་དགོན་ཁག་སུམ་བཅུའི་སྐོར་ལ་དགོངས་རྫོགས་གྱི་མཆོད་འབུལ་བསྔོ་སྨོན་སོགས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་གྱི་རེ་བ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པར་བགྱིས་སོ། དེ་ནས་བཟུང་ཟླ་བ་༧པའི་ཚེས་༡༣ དང་༡༤ལ་བླ་གྲྭ་ལྔ་ཡིས་སྤ་ཉི་འབུམ་གྱི་འདས་མཆོད་མ་རྒྱུད་ཐུགས་རྗེ་ཉི་མའི་ཚོགས་མཆོད་འབུལ་སྲོལ་ཡོད། གཡུང་དྲུང་བཀོད་ལེགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དང་ གསར་བཞེངས་རྗེ་ཉིད་ཀྱི་འདྲ་སྐུ་ཟང་གསེར་ལས་བཟོས་པ་ཁྲུ་བརྒྱད་ཡོད་པ་དང་། ཡང་སྐུ་གདུང་ཆ་བརྒྱད་ཁྲུ་དོ་རེ་ཡོད་པ་བཅས་བཞུགས་ལ་དམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རིང་སྲིལ་ཤ་རི་རམ་དང་གདུང་རུས་བཅས་ཕུལ་ཡོད། སྤ་ཉི་འབུམ་གྱི་འདྲ་སྐུ་དེ་སྔར་གསས་མཁར་མཆོག་ལྔའི་གཡོན་ངོས་རྗེ་མཉམ་མེད་ཆེན་པོའི་སྐུའི་ཕྱི་ཟུར་དུ་ཁྲི་བཀོད་གནང་བ་དང་། གཡས་ངོས་སུ་དྲ་མིག་གོང་འོག་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའི་དབལ་གཤེན་སྟག་ལའི་སྐུ་ཡི་ཕྱི་ཟུར་དུ་སྐུ་གདུང་ཆ་བརྒྱད་བཀོད་ཡོད། གཡུང་དྲུང་བཀོད་ལེགས་གྱི་མཆོད་རྟེན་དེ་སྐུ་གདུང་ཁང་གི་དཀྱིལ་དུ་ཉི་འབུམ་རེན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གདུང་གི་རྟེན་དུ་ཁྲི་བཀོད་པའོ། དེ་ནས་འབྱུང་ལྡན་སུམ་བརྒྱའི་ཐོག་མར་ཤིང་བྱི་ལོ་ （སྤྱི་ལོ་༡༩༢༤）དགོན་གྱི་སྒྲུབ་ཁང་ལྷ་མཆོད་འབྲི་གུང་བསྟན་པ་དབང་རྒྱལ་གྱིས་ལྷ་ཁང་ཀ་རིང་བརྒྱད་ཡོད་པ་དང་དེའི་ནང་བསྟན་སྨན་སྐུ་ལས་བཟོས་པའི་བདེར་གཤེགས་གཙོ་བཞི་དང་སྨན་ལྷ་མཆོད་བརྒྱད་བཅས་སྐུ་བརྙན་དང་ལྡེབས་རིས་སྤན་བརྒྱན་གསེར་འཕྲུ་བཅས་གྲུབ་པར་བགྱིས་སོ། ལོ་དེར་ངོ་ཆེ་དགེ་རྒན་ཤེས་རབ་དབང་ལྡན་ཁོང་ནི་ཧོར་ཡེ་ཐ་བསྟན་སྲིད་ཐུན་མོང་གི་ཆེད་དུ་བླ་དཔོན་ཟུང་གིས་བཀའ་མངག་གནང་བ་ལྟར་དབུས་སུ་གོང་ས་རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པས་སྩལ་བའི་ཤེལ་བུམ་དེ་ཉིད་གདན་འདྲེན་པར་སོང་ཞིང་སླར་ལོ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀའི་ནང་གོང་གི་ཤེལ་བུམ་དགོན་སར་འབྱོར་ཏེ། དགོན་གྱི་མིང་ལ་དཔག་བསམ་གཡུང་དྲུང་རབ་བསྟན་གླིང་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པར་མ་ཟད་གུ་རུའི་གསང་ལུང་དང་སྦྲགས་ཏེ་ས་གནད་ཀྱི་མེ་བཙས་གཟིར་བའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་འཁོད་ཡོད་དེ་འབྲེལ་མེ་སྟག་ལོ་ （སྤྱི་ལོ་༡༩༢༦）རྒྱལ་དབང་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་རྒྱ་ཁྱབ་རྫོང་གཞིས་ཁག་ལ་བརྩལ་བའི་རྩ་ཚིག་ལས་གྲུབ་མཐའ་ཁག་སོ་སོའི་དགོན་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི་འཆད་ཉན་སོགས་དང་ཡུལ་ཁམས་བདེ་ཞིང་ལོ་ཕྱུགས་ལེགས་པ་ནད་མུག་འཁྲུག་རྩོད་སོགས་རྙིགས་དུས་རྒུད་པ་སེལ་བའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་དང་། ལྷ་ཁང་ཉམས་གསོ་གཙུག་ལག་ཁང་གསར་བཞེངས་སོགས་རིམ་འགྲོ་གནད་སྨིན་བཅས་ཡུལ་གྲུ་ཆེ་ཆུང་གི་བབས་དང་བསྟུས་པའི་ལོ་ཟླ་རིམ་བཞིན་ཆག་མེད་འབད་སྒྲུབ་དགོས་པའི་བཀའ་ལྕི་སྤྱི་བོར་ཕེབ་པར་བརྟེན་སྤ་བླ་མ་གཡུང་དྲུང་བསྟན་པའི་འབྲུག་གྲགས་མཆོག་དང་། ཡིས་ཐ་དཔོན་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་ཟུང་གིས་བསྟན་འགྲོ་སྤྱི་ཡི་བདེ་ཕན་ལ་དམིགས་ནས་དཔལ་གཤེན་བསྟན་གཡུང་དྲུང་རབ་བརྟན་གླིང་གི་བཀྲ་ཤིས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་དེ་འབྱུང་ལྡན་སུམ་བརྒྱའི་ནང་ཚན་མེ་ཡོས་ལོ་ （སྤྱི་ལོ་༡༩༢༧）ནས་འཛུག་བསྐྲུན་བྱེད་རྒྱུའི་འགོ་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཡི་རྒྱ་ཁྱོན་ནི་ཀ་བ་བརྒྱ་དང་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་ཡོད་པའི་ནང་ནས་གསེར་གདུང་བདུད་འདུལ་སྒྲ་སྒྲོག་གི་མཚམས་བཞི་ལ་ཀ་རིང་བཞི་དང་། དེ་མིན་ཀ་རིང་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་དང་ ཀ་ཐུང་བཅུ་གཉིས། ཕྱི་འཁྱམས་བར་བསྐོར་ལ་ཀ་བ་སུམ་ཅུམ་སོ་བཞི་ སྒོ་འཁྱམས་གཡས་གཡོན་ལ་ཀ་བ་དྲུག་དང་ཀ་བ་རིང་ཐུང་བསྡོམ་པའི་གྲང་དགུ་བཅུ་གོ་གཉིས་བརྩེག་པ་ཀ་བའི་ཚབ་སེང་ཀ་བ་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་བཅས་ཡོད་པའི་ཁང་ཆེན་དེ་ལྕགས་རྟ་ཡན་ལོ་བཞིའི་རིང་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ལེགས་པར་གྲུབ། གསར་བཞེང་ཟིན་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ནང་རྟེན་དཀྱིལ་དབུས་ཀྱི་དབུ་རྩེ་ཁང་ལ་གསེར་གདུང་བདུད་འདུལ་སྒྲ་སྒྲོག་གི་མཆོད་རྟེན་མཐོ་ཚད་གཞུང་འདམ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་། གཡས་སུ་གཤེན་རབ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་གཡོན་དུ་སྟོན་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་དེ་གཉིས་ལ་མཐོ་ཚད་གཞུང་འདམ་བཞི་རེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་གཡས་གཡོན་དྲྭ་མིག་ནང་དུ་གསེར་སྐུ་གྱང་ངོས་ལོགས་རེ་ལ་སྟོན་སྐུ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ང་གཉིས་རེ་ཡོད་པ་ལིང་བཞི་ལ་སྟོང་རྩ་བརྒྱད་དུ་ཚང་བར་མཛད་དོ། འདུ་ཁང་དེའི་སྟོད་ཆར་ཤར་ནུབ་གཉིས་ཀྱི་ངོས་སུ་དང་པོ་གཡས་ཤར་དུ་ལྟུང་བཤག་ལྷ་འཁོར་དང་གཡོན་ནུབ་ཏུ་ཡི་དམ་དང་སྲུང་མའི་སྐུ་བརྙན་རྣམས་སྨན་སྐུ་ལས་བཟོས་པ་ཁྲུ་ཚད་རེ་ཡོད་པ་དང་། སྒོ་ཡི་གཡས་གཡོན་ནས་ཀ་ཐུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་འོག་འཁོར་དུ་ལྷ་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་དྲྭ་མིག་གོང་འོག་གཉིས་རེ་དབྱེ་བའི་ནང་དུ་ཙན་དན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཁྲུ་གང་རེ་ཡོད་པ་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ་དང་། སྟེང་གི་དྲལ་ལྕམ་ལ་བོན་སྒོ་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་དཀྱིལ་འཁོར་མར་དབུབ་དང་བཅས་ནང་གི་བཀོད་ལ་དེ་ལྟར་རོ། ཐོག་འཁོར་གྱི་གློ་འབུར་གཡས་གཡོན་དུ་སྐལ་བཟང་སྟོང་སྐུའི་གྱང་རིས་དང་ཕྱི་འཁྱམས་བར་སྐོར་གྱི་ནང་ཕྱོགས་ལ་རྒྱལ་བའི་མཛད་ཆེན་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་བཅུའི་བརྙན་རིས་རྒྱས་པ་རྟོག་བརྗོད་རང་འགྲིག་དང་། ཕྱི་ཕྱོགས་རབ་གསལ་གྱི་བར་དུ་ནུབ་སྒོ་ནས་སྐལ་བཟང་སྟོང་སྐུ་བདེར་གཤེགས་སྟོང་སྐུ་ ཟང་མདོག་དཔལ་རིའི་ཆགས་ཚུལ། རྒྱལ་བའི་མཛད་ཆེན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྟོག་བརྗོད་ཀུན་འཁོར་རེའུ་མིག་རྒྱས་པ་དང་། སྐུ་གདུང་བསྟན་པ་རྗེས་བཞག་གི་མདོ་ལྟར་སྤྲུལ་སྐུའི་གཆོད་རྟེན་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུའི་དཔེ་རིས་ཁ་བྱང་རང་འགྲིག་དང་བཅས་ཤར་སྒོར་བར་དུ་རྒྱས་པར་བཀོད་ཡོད། དེ་ནས་ཁྱབ་བདག་བླ་མ་དམ་པ་མཁས་གྲུབ་གཡུང་དྲུང་འབྲུག་གྲགས་ཀྱིས་ཆུ་སྤྲེལ་ལོ་（སྤྱི་ལོ་༡༩༣༢）རྒྱལ་བསྟན་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ་བཤད་སྒྲུབ་གསར་འཛུག་མཛད་དེ་རབ་ལེགས་གཡུང་དྲུང་གླིང་གི་དཔོན་སློབ་ཤེས་རབ་གྲགས་པ་འདིར་ཕེབས་སྐབས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐུན་མོང་སྡུད་གྲྭའི་རྣམ་གཞག་རིགས་ལམ་ཆུང་བའི་གཞུང་ལུགས་གསར་འཛུག་གནང་བ་དང་། བཀྲ་ཤིས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་བཞེངས་གྲུབ་ཟིན་པ་འདི་གཉིས་ཕྱི་སྣོད་དང་ནང་བཅུད་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་བསྟན་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་བརྡ་རྟགས་སུ་ངེས་པའོ། དེ་ནས་མཚན་ཉིད་དགེ་བཤེས་བླ་གྲྭ་མང་པོ་ཐོན་ཞིང་།
